آیا پیام رسان های فوری مانند یاهو مسنجر، مربوط به اواخر دهه 90 میلادی را به خاطر می آورید؟ در آن دوران پرخاطره، متخصصان فناوری پروتکل های پیام رسان های محبوب را برای ایجاد راه حل های چند پلتفرمی با ویژگی های توسعه یافته معکوس می کردند.
پس از 20 سال بعد، پیام رسان ها به شدت تغییر کرده اند، اما ما هنوز از آنچه که در حریم خصوصی پیام رسان ها رخ می دهد راضی نیستیم. در ادامه مقاله به 8 دلیل آن خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.
1. مجموعه فراداده (Metadata СCollection)
بسیاری از پرکاربردترین پیام رسان های دنیا مانند واتساپ، تلگرام، وایبر و … ادعا می کنند که محتوای پیام های شما را به دلیل رمزگذاری انتها به انتها (End-to-End) نمی خوانند. با این حال، اگر عمیق تر کاوش کنید و سیاست های حفظ حریم خصوصی پیام رسان ها را بخوانید، متوجه خواهید شد که آنها چیزهای زیادی درباره شما می دانند.
برخی از این پیام رسان ها، شماره تلفن شما را می دانند و می توانند به دفترچه آدرس شما (اگر به آنها اجازه داده باشید)، حساب پرداخت و داده های تراکنش، جزئیات دستگاه، وضعیت و استفاده کلی از برنامه شما دسترسی داشته باشند. آنها همچنین می توانند این اطلاعات را با سایر محصولات متصل به اشتراک بگذارند.
حتی اگر متادیتا برای اطمینان از کارایی عملیاتی برنامه جمع آوری می شود، برخی از شرکت ها آشکارا بیش از آنچه نیاز دارند ذخیره می کنند. چه برای بهبود خدماتشان، چه برای فروش آن به اشخاص ثالث یا آموزش مدل های هوش مصنوعی.
2. ناشناسی در پیام رسان ها
اکثر پیام رسان های محبوب هنگام ثبت نام کاربران به اطلاعات شخصی نیاز دارند، مانند شماره موبایل یا ایمیل. با دادن این اطلاعات به این نوع نرم افزار ها بلافاصله هویت شما را آشکار می شود.
اکنون که فناوری های Web3 به بلوغ رسیده اند، دیگر نیازی به چنین سازش هایی نیست. عصر جدیدی از پیام رسان ها غیرمتمرکز بوجود خواهند آمد و برای احراز هویت کاربران به کلیدهای رمزنگاری تکیه خواهند کرد.
امروزه حتی پیام رسان های سنتی نیز در حال کوچ کردن به این نوع از فناوری هستند. در دسامبر سال 2022 میلادی، پیام رسان تلگرام ثبت نام بدون سیم کارت را برای عموم افراد فعال کرد و به کاربران این پیام رسان این امکان را داد تا شماره های ناشناس مبتنی بر بلاکچین را در Fragment، یک پلتفرم حراج غیرمتمرکز که توسط تلگرام ساخته شده است، خریداری کنند. اگرچه ممکن است بیشتر شبیه یک حرکت درآمدزایی هوشمند به نظر برسد تا تلاشی واقعی برای افزایش حریم خصوصی کاربران، اما هنوز یک شرکت پشت سر کل پلتفرم و داده هایی است که جمع آوری می کند.
3. رمزگذاری
رمزگذاری در دنیای پیام رسان ها به یک کلمه رایج تبدیل شده است. تقریباً هیچ پیام رسانی وجود ندارد که آن را در صفحه فرود خود قرار نداده باشد تا کاربران را متقاعد کند که برنامه آنها ایمن است. با این حال، رمزگذاری تنها به اندازه الگوریتم پشت آن موثر است.
اکثر پیام رسان ها متن باز (Open source) نیستند، بنابراین ما نمی دانیم که در پس پرده آن برنامه ها چه اتفاقی می افتد و این پروتکل ها چقدر قوی هستند. اغلب رمزگذاری انتها به انتها به طور پیش فرض فعال نمی شود و شما باید بصورت دستی آن را فعال کنید. یعنی برنامه های پیام رسان از شما می خواهند که آن را برای هر فرد جدیدی که با او چت می کنید روشن کنید.
4. متمرکز کردن
اگر داده های کاربر در سرورهای متمرکز ذخیره شوند، همه ویژگی های امنیتی گفته شده چه فایده ای دارند؟ اگر آن ها به خطر بیفتند، تمام ابرداده ها به بیرون درز می کنند و محتوای پیام ها نیز می تواند رمزگشایی شود.
پیام رسان های فوری ساخته شده برای آینده باید غیرمتمرکز شوند. یک شبکه توزیع شده از گره ها تضمین می کند که هیچ نقطه ای از شکست وجود ندارد. همچنین، بسیاری از افراد دوست دارند پیام رسان آنها مسیریابی پیاز و یک پروتکل حمل و نقل قوی داشته باشد تا هویت فرستنده و گیرنده را در طول تحویل پیام پنهان کند.
5. سیستم پاداش
بسیاری از کاربران پیام رسان ها از پاداش های سطحی خسته شده اند، زیرا زمان با ارزش ترین دارایی ما انسان ها می باشد و نباید زمان ما را در یک برنامه بدیهی انگاشت. به هر حال، پیام رسان ها برای موفقیت و جلب توجه به کاربران فعال نیاز دارند.
خدماتی که کاربران را مجبور به انجام بازی، تماشای تبلیغات یا اشتراک در لیست های پستی در ازای فونت یا طرح زمینه می کنند، پاداشی به نظر نمی رسند. آنها بیشتر شبیه یک کار طاقت فرسا به نظر می رسند.
بسیاری از کارشناسان حوزه پیام رسان ها ترجیح می دهند به رفتارهای معنادارتر پاداش دهند، و این با برنامه های غیرمتمرکز بسیار ساده است. شما به نگهبانان گره ای که شبکه را عملیاتی نگه می دارند، پاداش می دهید. همچنین می توانید به سازندگان برای طراحی استیکرهای سرگرم کننده یا انتشار محتوای متخصص یا سرگرم کننده جایزه بدهید.
6. قابلیت استفاده
برخی از پیام رسان ها قابلیت استفاده را با امنیت معامله می کنند. آنها غیرمتمرکز هستند، از رمزگذاری با محرمانه بودن کامل استفاده می کنند و داده ها را به صورت محلی در دستگاه های کاربران ذخیره می کنند. آنها از نظر امنیتی به خوبی عمل می کنند، اما هیچ ویژگی سرگرم کننده ای ارائه نمی دهند. بصورت ساده اگر بگوییم فقط ارتباطات ساده دارند.
افرادی که پیام رسان هایی با مضامین چت منحصربه‌فرد، ایموجی ها و استیکرهای متحرک، پرداخت های درون چت و کانال ها را امتحان کرده اند تا با اینفلوئنسرهای مورد علاقه شان همراهی کنند، به کمتر از این راضی نمی شوند. آنها در عین داشتن حریم خصوصی و کنترل کامل بر داده های خود، همان تجربه بی دردسر و سرگرم کننده را می خواهند.
توسعه یک پلتفرم بسیار امن و دوستدار حریم خصوصی که استفاده از آن نیز سرگرم کننده است، چالش برانگیز اما قابل دستیابی است. همه کابران پیام رسان ها امیدوارند به زودی شاهد چنین راه حل هایی باشیم.
7. کسب درآمد
از آنجایی که مرز بین شبکه های اجتماعی و پیام رسان های فوری تار می شود، می بینیم که برنامه های بیشتری به تبلیغات درون برنامه ای به عنوان منبع درآمد اصلی متوسل می شوند. برخی از این برنامه ها ادعا می کنند که محتوای پیام ها و تماس های شما را نمی خوانند. با این حال، اگر خط‌مشی رازداری آن ها را بخوانید، ممکن است متوجه شوید که آنها از اطلاعات حساب و داده های استفاده از برنامه شما، از جمله پیوندهایی که از طریق پیام ها و گروه هایی که در آن ها مشترک بودید و دنبال کرده اید، برای ارائه آگهی های اشخاص ثالث استفاده می کنند.
بیشتر ما چیزی که در فید چت خود می بینیم آگهی های تبلیغاتی است و فرقی نمی کند که تصادفی باشد یا شخصی. باید جلوی این گونه اقدامات مداخله جویانه گرفته شود زیرا ما شایسته بهتر از اینها هستیم.
8. تعدیل محتوا
تعدیل محتوای امروزی اشتباه و ناعادلانه است. بسیاری از ما داستان هایی درباره سازندگانی شنیده ایم که به دلیل حملات ربات ها، خط‌مشی‌های سانسور یا عدم تمایز الگوریتم بین محتوای خشونت آمیز و عادی، برای روزها یا برای همیشه دسترسی به حساب های خود را از دست داده اند. تصور کنید با استفاده از شبکه های اجتماعی کسب و کاری را ایجاد کنید، سال ها را صرف رشد جامعه خود کنید و همه اینها را به دلیل الگوریتم های AI معیوب یا شرکت های بزرگ که قوانین را به میل خود تغییر می دهند از دست بدهید.
اما بسیاری معتقدند که پیام رسان های نسل بعدی می توانند از سازمان های مستقل غیرمتمرکز که حرف آخر را به جامعه می دهند، چیزهای زیادی بیاموزند. این کاربران هستند که باید تصمیم بگیرند که چه محتوایی را می خواهند مصرف کنند.
سخن پایانی
در حالی که استفاده از ابزار محبوب آسان تر است، مسئولیت بازپس گیری کنترل بر داده هایمان بر عهده ماست. با پیشرفت فناوری Web3، به زودی جایگزین های بیشتری برای برخی از ماشین های جمع آوری داده های فعلی (پیام رسان ها) خواهیم دید. لحظه ای که پیام رسانی را پیدا کنید که تمام 8 دلیل این چک لیست را ارائه می دهد، حتما از آن استفاده کنید.
