بر اساس گزارش‌ها و ویدیوهایی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود، برخی کاربران ادعا کرده‌اند که نوشیدن چای ماچا (Matcha) ممکن است باعث کمبود آهن شود. اما آیا واقعاً این نوشیدنی سبزرنگ و محبوب می‌تواند سلامت بدن را تهدید کند؟ در ادامه به بررسی کامل این موضوع از زبان کارشناسان تغذیه و یافته‌های علمی می‌پردازیم.
ماچا چیست؟
ماچا نوعی چای سبز پودرشده است که از برگ‌های چای سایه‌پرورده و خشک‌شده تهیه می‌شود. برخلاف چای‌های معمولی که به صورت برگ در آب دم می‌شوند، ماچا به‌صورت پودر مصرف می‌شود و به‌راحتی با آب یا شیر ترکیب می‌گردد.
این نوشیدنی با طعم خاکی و رنگ سبز جذابش نه‌تنها در فنجان‌های چای، بلکه در دسرهایی مانند بستنی، پنکیک، کیک و حتی کوکی‌ها نیز دیده می‌شود.
از نظر تغذیه‌ای، ماچا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی است و ترکیبی منحصربه‌فرد از کافئین و ال-تیانین دارد که انرژی آرام و متمرکزی به بدن می‌دهد—برخلاف قهوه که اغلب با تپش قلب یا افت ناگهانی انرژی همراه است.
یک قاشق چای‌خوری ماچا که معمولاً برای تهیه یک فنجان استفاده می‌شود، حدود 70 تا 80 میلی‌گرم کافئین دارد، در حالی که همین مقدار قهوه حدود 90 میلی‌گرم کافئین دارد.
آیا ماچا می‌تواند جذب آهن را کاهش دهد؟
مسئله اصلی درباره تأثیر ماچا بر سطح آهن بدن، به ترکیبی به‌نام تانن بازمی‌گردد. تانن‌ها نوعی آنتی‌اکسیدان هستند که در ماچا به‌وفور یافت می‌شوند. اگرچه برخی تحقیقات نقش مثبت تانن‌ها در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند سرطان را بررسی کرده‌اند، اما همین ترکیب می‌تواند جذب آهن را در دستگاه گوارش کاهش دهد.
یک مطالعه قدیمی نشان داد که غلظت نوعی از تانن به نام اپی‌گالوکاتچین گالات (EGCG) در ماچا، 137 برابر بیشتر از چای سبز معمولی است. بنابراین، نگرانی برخی کاربران در تیک‌تاک درباره ارتباط ماچا با کم‌خونی چندان بی‌اساس نیست.
به گفته «کربی دیلی» متخصص تغذیه ورزشی و عاشق ماچا، خود ماچا به‌تنهایی باعث کم‌خونی نمی‌شود، اما اگر بلافاصله همراه با وعده‌های غذایی حاوی آهن بالا مصرف شود، می‌تواند مانع جذب مناسب آهن در بدن شود.
چه کسانی باید بیشتر مراقب باشند؟
اگر شما فردی سالم هستید و تغذیه متعادلی دارید، احتمال اینکه ماچا تأثیر منفی شدیدی بر سطح آهن شما بگذارد، بسیار کم است. اما اگر در گروه‌های زیر هستید، بهتر است با احتیاط بیشتری به سراغ این نوشیدنی بروید:
- زنان باردار یا شیرده
- افرادی با قاعدگی شدید
- کسانی که عمل جراحی داشته‌اند
- گیاه‌خواران و وگان‌ها
- مبتلایان به بیماری‌های گوارشی مانند سلیاک یا التهاب روده
بهترین روش مصرف ماچا برای حفظ سطح آهن
کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند برای به حداقل رساندن اثر منفی ماچا بر جذب آهن، آن را حداقل یک تا دو ساعت قبل یا بعد از وعده غذایی یا مصرف مکمل آهن بنوشید.
همچنین مقدار مصرف روزانه نیز اهمیت دارد. به گفته متخصصان، نوشیدن یک فنجان ماچا در روز برای بیشتر افراد کافی و بی‌خطر است. محصولاتی مانند بستنی ماچا یا کیک ماچا مقدار بسیار کمتری از این پودر را دارند، بنابراین تأثیرشان کمتر خواهد بود.
جذب بهتر آهن با تغذیه هوشمندانه
به جای حذف کامل ماچا، بهتر است روی رژیم غذایی متعادل و هوشمندانه تمرکز کنید:
- مصرف غذاهای سرشار از آهن مانند گوشت قرمز، ماهی، عدس، جو دوسر، کینوا و آجیل
- ترکیب این غذاها با منابع ویتامین C مانند فلفل دلمه‌ای، توت‌فرنگی، انبه یا بروکلی برای جذب بهتر آهن
جمع‌بندی
ماچا نوشیدنی مفید و محبوبی است که فواید زیادی برای بدن دارد. اما مانند هر ماده غذایی، زمان و مقدار مصرف آن اهمیت زیادی دارد.
اگر در مصرف آن اعتدال را رعایت کنید و مراقب زمان‌بندی باشید، به‌راحتی می‌توانید از خواص آن بهره ببرید بدون آنکه نگران کاهش سطح آهن بدن‌تان باشید.
آیا شما هم اهل نوشیدن ماچا هستید؟ یا ترجیح می‌دهید نوشیدنی‌های دیگری را انتخاب کنید؟
