تحقیقات جدید نشان میدهند که هوش مصنوعی ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۵ برق بیشتری نسبت به استخراج بیتکوین مصرف کند. این پیشبینی از سوی «الکس دِ فریس-گائو»، پژوهشگر دکترای دانشگاه آمستردام، ارائه شده است؛ کسی که پیشتر دربارهی مصرف انرژی رمزارزها تحقیق کرده است.
به گفتهی او، در حال حاضر هوش مصنوعی حدود ۲۰٪ از برق مراکز داده را مصرف میکند. اما با توجه به افزایش تولید و استفاده از تراشههای پیشرفته مخصوص AI، این میزان ممکن است به ۵۰٪ برسد. نکته نگرانکننده اینجاست که شرکتهای بزرگ فناوری بهطور شفاف اعلام نمیکنند که مدلهای هوش مصنوعیشان چه میزان انرژی مصرف میکنند. همین موضوع، ارزیابی دقیق اثرات زیستمحیطی را سخت کرده است.
فریس-گائو با بررسی تولید تراشههای شرکتهایی مثل TSMC (که برای انویدیا و AMD تراشه میسازد)، تخمین زده که تنها در یک سال اخیر، این سختافزارها بهاندازه مصرف برق کشور هلند انرژی استفاده کردهاند. او پیشبینی میکند این میزان تا سال ۲۰۲۵ به سطحی برابر با کشور انگلستان برسد؛ حدود ۲۳ گیگاوات مصرف برق فقط برای AI.
با رشد روزافزون مدلهای بزرگ هوش مصنوعی و رقابت شدید شرکتها برای ارائه مدلهای پیشرفتهتر، ساخت مراکز دادهی جدید بهخصوص در آمریکا شدت گرفته است. برخی شرکتهای برق نیز برای پاسخگویی به این تقاضا در حال توسعه نیروگاههای گازی و حتی هستهای هستند؛ اتفاقی که میتواند روند جهانی گذار به انرژیهای پاک را کند یا متوقف کند.
در این میان، شباهتهایی میان هوش مصنوعی و رمزارزها دیده میشود. هر دو فناوری رقابتی هستند، به مصرف بالا گرایش دارند و اندازه مدلها یا شبکهها در آنها حرف اول را میزند. اما برخلاف رمزارزهایی مثل اتریوم که مصرف برقشان با تغییرات تکنولوژیک ۹۹.۹٪ کاهش یافته، شرکتهای فعال در زمینه AI فعلاً علاقهای به کوچکسازی مدلها ندارند.
اگرچه برخی شرکتها هدفگذاریهای اقلیمی دارند و ردپای کربنی خود را در گزارشهای سالانه منتشر میکنند، اما سهم مشخص هوش مصنوعی در این آمارها نامشخص است. همین عدم شفافیت باعث شده که محققان مجبور شوند با روشهایی پیچیده و غیرمستقیم به تخمین مصرف انرژی بپردازند.
در نهایت، این سوال باقی میماند: آیا فناوری AI در مسیر بهینهسازی مصرف انرژی قرار خواهد گرفت، یا با وجود مدلهای کارآمدتر، مصرف برق همچنان افزایش خواهد یافت چون استفاده از این ابزارها همهگیرتر میشود؟