فناوری لمسی، با عنوان ارتباطات حرکتی یا لمس سه بعدی شناخته میشود. در این فناوری میتوان با اعمال نیرو، ارتعاش(لرزش یا ویبره) یا حرکات به کاربر، تجربه ای از لمس ایجاد نمود.
فناوری لمسی یا Haptic را میتوان برای ایجاد اشیاء مجازی در شبیه سازی های کامپیوتری، کنترل اشیاء مجازی و افزایش کنترل از راه دور ماشین ها و دستگاه ها (تلروبوتیک) استفاده نمود. دستگاه هایی که دارای فناوری لمسی هستند، ممکن است دارای حسگرهای لمسی باشند که نیروهای اعمالشده توسط کاربر را روی رابط اندازهگیری میکنند. عبارت Haptic از زبان یونانی: ἁπτικός به معنی “لمسی، مربوط به حس لامسه” گرفته شده است. دستگاه های لمسی ساده که ممکن است در حالت عادی نیز با آن ها سروکار داشته باشیم مانند کنترلرهای بازی، جوی استیک و فرمان ماشین های بازی در بازار موجود هستند.
تاریخچه فناوری لمسی
برای نخستین بار فناوری لمسی در هواپیماهای بزرگ که از سیستم های خودمهار کاری یا “سروو” استفاده میکردند بکار گرفته شد. در هواپیماهای کوچک بدون سیستم سروو، با نزدیک شدن هواپیما به ایستگاه، ارتعاشات آیرودینامیکی در کنترل خلبان احساس می شد. این یک هشدار مفید در مورد شرایط خطرناک پرواز بود.
در سال های بعد، نخستین حق ثبت اختراع برای تلفن لمسی در سال 1973 در کشور آمریکا توسط توماس دی. شانون ثبت گردید.

در سال 1995، فردی از کشور نروژ به نام Geir Jensen یک دستگاه لمسی ساعت مچی با مکانیزم ضربه پوستی را طراحی کرد. اسم این دستگاه لمسی Tap-in نام داشت. ساعت مچی که این فرد طراحی کرده بود، از طریق بلوتوث به تلفن موبایل متصل میشد و با الگوهای فرکانس ضربه زدن، فرد را قادر می ساخت تا با پیام های کوتاه انتخابی به تماس گیرندگان موبایل پاسخ دهد.

در سال 2015 نیز شرکت اپل برای اولین بار از اپل واچ رونمایی کرد. اپل واچ از حسگر ضربه زدن پوست برای ارسال اعلانها و هشدارها از تلفن موبایل صاحب ساعت استفاده میکند. لازم به یادآوری است که در سال 2007 نخستین گوشی موبایل لمسی را شرکت سامسونگ روانه بازار کرده بود.
برنامه های کاربردی فناوری لمسی
ماشین ها
با معرفی پنل های کنترل صفحه لمسی بزرگ در داشبورد خودرو، فناوری بازخورد لمسی برای تأیید فرمان های لمسی بدون نیاز به راننده برای برداشتن چشم از جاده استفاده میشود. سطوح تماس همچون فرمان یا صندلی، می توانند اطلاعات لمسی را به راننده ارائه دهند، به عنوان مثال، یک الگوی لرزش هشدار در هنگام نزدیکی به وسایل نقلیه و جسم متحرک در جاده ها.
پزشکی
همچنین فناوری لمسی می تواند بازخورد حسی را برای بهبود اختلالات مربوط به کهولت سن در کنترل تعادل فراهم نماید. و از زمین خوردن افراد مسن و دارای اختلال تعادل جلوگیری نماید.
هنر
در هنر نیز از این فناوری استفاده میشود. فناوری لمسی در هنرهای مجازی مورد بررسی قرار گرفته است، همانند سنتز صدا یا واقعی سازی های تقویت شده در طراحی گرافیکی که باعث فراتر رفتن حس بصری انسان میشود.
کامپیوترهای شخصی
این فناوری برای نخستین در سال 2008 توسط شرکت اپل، برروی محصولات رایانه شخصی، با نام های مک بوک و مک بوک پرو با ترکیب طرح “پد لمسی” ایجاد شد.
فضا
بر اساس گزارش های خبری در حوزه تکنولوژی، استفاده از فناوری های لمسی ممکن است در اکتشافات فضایی، از جمله بازدید از سیاره مریخ مفید واقع شود.
تله اپراتورها و شبیه سازها
تله اپراتورها ابزارهای رباتیک کنترل از راه دور هستند. دستگاه هایی مانند شبیه ساز پزشکی و شبیه ساز پرواز به طور ایده آل بازخوردی ویژه به کاربر میدهند، مانند حس واقعی پرواز با هواپیما.
به هر حال فناوری لمسی ممکن است در ابتدای راه تکامل و پیشرفت خود باشد و باید منتظر ماند و دید سرانجام آن چه میشود. نظر شما درباره این مقاله چیست؟
این تکنولوژی تا الان هم پیشرفت زیادی کرده ولی ممکنه امکانات زیادی هم در آینده به فناوری لمسی اضافه بشه
یه سوال
ارتباط فناوری لمسی با اکتشافات فضایی رو نفهمیدم!! منظور اینجا چیه دقیقا؟
سلام
سپاس برای کامنتتون
فناوری لمسی در حوزه اکتشافات مربوط به این هستش که بر فرض مثال انسان ها بتونن بدون سفر به سیاره مریخ از اونجا دیدن کنن و بتونن خاک و اجسام و … لمس کنن
یه جورایی مثل هدست واقعیت مجازی وی آر (VR) همراه با لمس میتونه باشه اما با فناوری لمسی خیلی پیشرفته تر