صنعت گردشگری جهانی در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ نشانه‌هایی از بهبود قابل توجه از خود نشان داد. بر اساس جدیدترین گزارش «شاخص جهانی گردشگری» وابسته به سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل (UN Tourism)، تعداد سفرهای بین‌المللی در این بازه زمانی از ۳۰۰ میلیون فراتر رفت که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۵ درصد رشد داشته است. این رشد، به‌ویژه در مناطق آسیا-اقیانوسیه و آفریقا محسوس بود و نشانه‌ای از بازگشت تدریجی به وضعیت عادی به شمار می‌رود. با این حال، رشد اقتصادی کند، افزایش هزینه‌های سفر و تداوم بحران‌های ژئوپلیتیکی باعث شده‌اند بسیاری از گردشگران به سفرهای کوتاه‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر روی بیاورند.
درخشش آسیا-اقیانوسیه و آفریقا
منطقه آسیا-اقیانوسیه و قاره آفریقا در صدر رشد گردشگری قرار گرفتند. ورود گردشگران بین‌المللی به این دو منطقه ۱۲ درصد افزایش یافت و به حدود ۹۲ درصد سطح پیش از همه‌گیری رسید. در این میان، شمال شرق آسیا جهشی ۲۳ درصدی تجربه کرد و به ۹۱ درصد از سطح سال ۲۰۱۹ رسید؛ افزایشی که بخشی از آن مدیون رشد چشمگیر تقاضای گردشگری در ژاپن است. ژاپن در سه‌ماهه نخست سال جاری افزایش ۳۴ درصدی در درآمد حاصل از گردشگری را تجربه کرد.
در آفریقا نیز ورود گردشگران ۹ درصد افزایش یافت و حتی ۱۶ درصد از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفت. در قاره آمریکا، رشد تنها ۲ درصد بود، هرچند برخی کشورهای آمریکای جنوبی با استقبال بیشتر در فصل تابستان، رشدهایی تا ۱۳ درصد را به ثبت رساندند.
اروپا، همچنان محبوب‌ترین مقصد جهانی برای گردشگری، حدود ۱۲۵ میلیون گردشگر بین‌المللی را پذیرا شد؛ افزایشی ۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۴ و ۵ درصدی نسبت به سطح پیش از همه‌گیری. اروپای مرکزی و شرقی، به‌ویژه در بخش شرقی، رشد ۸ درصدی داشت، اما هنوز به سطح قبل از بحران نرسیده است. در جنوب اروپا، کشورهایی مانند ترکیه (+۷٪)، یونان، ایتالیا و پرتغال (+۵٪) رشد پایدار درآمدی را تجربه کردند. خاورمیانه پس از سال‌ها عملکرد فوق‌العاده، رشدی اندک و معادل ۱ درصد داشت اما همچنان میزان گردشگران ورودی‌اش ۴۴ درصد بالاتر از پیش از همه‌گیری است.
تأثیر اقتصادی: افزایش چشمگیر هزینه‌کرد گردشگران
آمارها نشان می‌دهد که درآمد جهانی گردشگری در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ بیانگر افزایش هزینه‌کرد گردشگران در مقاصد مختلف بوده است. برای نمونه، اسپانیا به‌عنوان دومین کشور پردرآمد از محل گردشگری، افزایش ۹ درصدی در دو ماه ابتدایی سال داشته، پس از آنکه در سال ۲۰۲۴ رشد ۱۶ درصدی را تجربه کرده بود.
در منطقه آسیا-اقیانوسیه، کشورهایی مانند ژاپن (+۳۴٪)، نپال (+۱۸٪)، کره جنوبی و مغولستان (هر دو +۱۴٪) رشد دو رقمی درآمد گردشگری را به ثبت رساندند. در اروپا نیز کشورهای نروژ (+۲۰٪)، دانمارک (+۱۱٪) و فرانسه (+۶٪) عملکرد خوبی داشتند. ایالات متحده نیز رشد ۳ درصدی را گزارش کرد که کمتر از رشد ۱۴ درصدی سال گذشته‌اش بود.
در سال ۲۰۲۴، درآمد صادراتی گردشگری جهانی به ۲ تریلیون دلار رسید که ۱۵ درصد بیشتر از سطح پیش از همه‌گیری بود. این رقم معادل ۶ درصد از کل صادرات کالا و خدمات جهان و حدود ۲۳ درصد از تجارت جهانی خدمات را تشکیل می‌دهد. همچنین، درآمد بین‌المللی گردشگری ۱۱ درصد افزایش یافت و به ۱.۷ تریلیون دلار رسید. میانگین هزینه هر سفر نیز از ۱۰۰۰ دلار پیش از کرونا به ۱۱۷۰ دلار افزایش یافته است.
بازارهای بزرگی مانند چین (+۳۰٪ تا ۲۵۱ میلیارد دلار)، عربستان سعودی (+۱۷٪)، بریتانیا (+۱۶٪)، کانادا (+۱۳٪)، آمریکا (+۱۲٪) و استرالیا (+۸٪) نقش پررنگی در این افزایش درآمد ایفا کردند.
روندهای سفر هوایی و اقامتی
طبق اعلام انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA)، تقاضا برای سفرهای هوایی بین‌المللی در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ حدود ۸ درصد افزایش یافت و ظرفیت پروازها نیز ۷ درصد بیشتر شد. نرخ اشغال هتل‌ها در سراسر جهان در ماه مارس به‌طور میانگین ۶۴ درصد بود، تقریباً مشابه رقم ۶۵ درصدی در سال گذشته. این آمارها حاکی از آن است که صنعت گردشگری توان پاسخ‌گویی به افزایش تقاضا را دارد، هرچند گزارش‌های اخیر IATA به چالش‌هایی مانند تأخیر در تحویل هواپیماها اشاره دارد.
چالش‌های پیش رو: فشارهای اقتصادی و بحران‌های ژئوپلیتیکی
با وجود روند مثبت، یک نظرسنجی از کارشناسان سازمان جهانی گردشگری چند چالش عمده برای سال ۲۰۲۵ را مشخص کرد: رشد اقتصادی کند، هزینه‌های بالای سفر و تعرفه‌های بیشتر. تنش‌های ژئوپلیتیکی و تجاری، همراه با کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان، اشتیاق به سفر را کاهش داده‌اند. به همین دلیل، بسیاری از گردشگران به‌دنبال سفرهای کوتاه‌تر، اقتصادی‌تر و نزدیک‌تر به محل زندگی خود هستند.
نتیجه‌گیری: گردشگری جهانی در مسیر احیا، اما نیازمند استراتژی
شروع قدرتمند صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که این بخش هم تاب‌آور است و هم سازگار. با هدایت مناطق آسیا-اقیانوسیه و آفریقا، و با کمک بازارهای بزرگ مصرفی، روند بازیابی به‌خوبی پیش می‌رود و حتی ممکن است از سطح قبل از همه‌گیری نیز فراتر رود. با این حال، وجود ابهام‌های اقتصادی و خطرات سیاسی جهانی ایجاب می‌کند که فعالان این صنعت با استراتژی‌های دقیق وارد عمل شوند.
تعیین قیمت‌های رقابتی و کمپین‌های بازاریابی هدفمند برای جذب گردشگرانی که به‌دنبال سفرهای مقرون‌به‌صرفه هستند، می‌تواند بخشی از این راهکارها باشد. با توجه به سهم قابل توجه گردشگری در اقتصاد جهانی، نحوه مدیریت این چالش‌ها مسیر آینده این صنعت را، نه فقط در ادامه سال جاری بلکه در سال‌های آینده نیز تعیین خواهد کرد.
