سرطان روده بزرگ تا چند دهه پیش بیشتر در میان افراد مسن دیده میشد، اما آمارها تغییر کردهاند. در سالهای اخیر، موارد ابتلا در افراد زیر 50 سال افزایش یافته است، به همین دلیل انجمن سرطان آمریکا سن توصیهشده برای غربالگری را از 50 به 45 سال کاهش داده است.
چرا موارد ابتلا در جوانترها افزایش یافته است؟
متخصصان هنوز بهطور دقیق نمیدانند چرا میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ و راستروده در میان افراد جوانتر رو به افزایش است. عوامل ژنتیکی تأثیرگذار هستند، اما مواردی مانند تغییرات رژیم غذایی، چاقی، سبک زندگی کمتحرک و مواجهه با عوامل محیطی نیز میتوانند در این روند نقش داشته باشند.
تفاوت بین سرطان روده بزرگ و سرطان کولورکتال
شاید بارها اصطلاح سرطان کولورکتال و سرطان روده بزرگ را شنیده باشید. سرطان کولورکتال اصطلاحی کلی است که شامل سرطانهای روده بزرگ و راستروده میشود. در حالی که سرطان روده بزرگ در روده بزرگ (کولون) آغاز میشود، سرطان راستروده از بخش انتهایی دستگاه گوارش منشأ میگیرد. برخی پژوهشگران پیشنهاد کردهاند که به دلیل تفاوت در عوامل خطر، روشهای جراحی و پاتولوژی، این اصطلاح بهطور جداگانه بهکار رود.
اهمیت غربالگری و چالشهای موجود
دکتر کوین رائو، متخصص گوارش میگوید:
در 10 سال تجربه پزشکی، شاهد افزایش چشمگیر پولیپهای پرخطر یا دیسپلاستیک در بیماران، حتی در سنین 20 سالگی بودهام. این پولیپها تا سنین 40 تا 50 سالگی احتمال زیادی برای سرطانی شدن دارند، اما متأسفانه نرخ غربالگری در این گروه سنی بسیار پایین است. چرا؟ بسیاری از افراد از استاندارد جدید غربالگری بیاطلاع هستند و از طرفی، دریافت نوبت از متخصص گوارش ممکن است زمان زیادی ببرد.
روشهای جدید غربالگری برای دسترسی بیشتر
برای رفع این مشکل، ابزارهای جدید غربالگری در دسترس قرار گرفتهاند تا فرآیند غربالگری را آسانتر و در دسترستر کنند. برخی از این روشها عبارتند از:
- آزمایش خون Shield: این آزمایش میتواند به شناسایی علائم سرطان در نمونههای خون کمک کند.
- آزمایش مدفوع Cologuard: نسخه بهروزرسانیشده این آزمایش در خانه انجام میشود و میتواند نشانگرهای سرطان را بررسی کند.
این روشها بهویژه برای افرادی که دسترسی محدودی به خدمات پزشکی دارند یا انجام کولونوسکوپی برایشان پرخطر است، مفید خواهند بود.
جدول مقایسه روشهای غربالگری سرطان روده بزرگ
روش غربالگری | نحوه انجام | مزایا | معایب |
---|---|---|---|
کولونوسکوپی | بررسی داخل روده بزرگ با لوله دوربیندار | دقت بالا، امکان حذف پولیپ در همان جلسه | نیاز به آمادگی قبلی، تهاجمی بودن |
آزمایش مدفوع (Cologuard) | بررسی DNA و خون در مدفوع | غیرتهاجمی، انجام در خانه | احتمال خطای نتایج، نیاز به تأیید با کولونوسکوپی |
آزمایش خون (Shield) | بررسی نشانگرهای زیستی در خون | بدون نیاز به نمونه مدفوع، سریع | کمتر دقیق از کولونوسکوپی، نیاز به آزمایشهای تکمیلی |
سیگموئیدوسکوپی انعطافپذیر | بررسی قسمت پایینی روده بزرگ با لوله دوربیندار | کمتر تهاجمی از کولونوسکوپی | فقط قسمت پایینی روده بررسی میشود |
CT کولونوگرافی (کولونوسکوپی مجازی) | تصویربرداری غیرتهاجمی از روده با CT اسکن | غیرتهاجمی، نیاز کمتر به بیهوشی | نیاز به کولونوسکوپی در صورت مشاهده مورد مشکوک |
کولونوسکوپی؛ استاندارد طلایی غربالگری
اگرچه آزمایشهای جدید غربالگری را سادهتر کردهاند، اما نمیتوانند جایگزین کولونوسکوپی شوند. گاهی اوقات، انجام نادرست آزمایشهای خانگی میتواند به نتایج نادرست منجر شود. کولونوسکوپی همچنان بهترین روش غربالگری است زیرا: ✅ پولیپها را در همان مرحله اولیه شناسایی و حذف میکند. ✅ از تبدیل پولیپها به سرطان جلوگیری میکند. ✅ یک روش اثباتشده برای نجات جان بیماران است.
نتیجهگیری
سرطان روده بزرگ یک بیماری در حال افزایش در میان جوانان است و آگاهی از روشهای جدید غربالگری میتواند نقش مهمی در کاهش نرخ ابتلا داشته باشد. بهترین روش پیشگیری، تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری منظم است. با پزشک خود درباره گزینههای مناسب غربالگری صحبت کنید و در صورت امکان، کولونوسکوپی را بهعنوان یک روش استاندارد انتخاب کنید. با آگاهی و پیشگیری، میتوان این آمار نگرانکننده را کاهش داد.