کار یکی از مهم‌ترین جنبه‌های زندگی هر فرد است که می‌تواند نیازهای مالی و اجتماعی او را برآورده کند. شغل افراد می‌تواند برای برخی موجب شادابی روحی و جسمی، و رشد فردی شود. این در حالی است که برای برخی نیز كار می‌تواند منبع فشار روانی و استرس باشد. چالش‌های گاری، تنش‌های موجود در برخی از محیط‌ها، نزدیکی و وابستگی‌های چندگانه فرد به شغل خود و موارد مشابه موجب تاثیرگذاری بر روحیه او شده و بر کیفیت کار نیز تاثیر می‌گذارند.
امروزه با توجه به وضغیت اقتصادی، بسیاری اقدام به اضافه کاری‌های طولانی و شیفت‌های سنگین می‌کنند که باعث افزایش فشار و استرس کاری می‌شود. استرس و فشارهای کاری در شغل حسابداری نیز بسیار نمایان است. طبق پژوهش‌هایی که در کشورهای آمریکا و انگلستان صورت گرفته است، حرفه حسابداری و حسابرسی در درسته 10 شغل پر استرس قرار می‌گیرد.
حسابداران باید با توجه به ماهیت کار خود با اعداد و ارقام فراوان دست و پنجه نرم کنند و مسئولیت سنگین مالی شرکت را بر عهده بگیرند. این کار نیازمند دقت بالا بوده و فشار روانی زیادی را بر حسابداران وارد می‌کند.
از این رو، گروه نرم افزار حسابداری محک تصمیم گرفت تا با توجه به رابطه نزدیکی که با جامعه حسابداران دارد علل و آثار استرس در این حرفه را بررسی کرده و با استفاده از آن‌ها، به ایجاد محیط‌های کاری بهتر برای حسابداران کمک کند.
مهم‌ترین عوامل استرس زا برای حسابداران
بررسی‌های انجام داده نشان داد که اکثر حسابداران تحت تاثیر عوامل استرس زا یکسانی هستند. از جمله عوامل اصلی استرس زا شغلی در حرفه حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
وجود محدودیت و ابهام در پیشرفت شغلی
بسیاری از شرکت‌ها شفافیت شغلی نداشته و مشخص نمی‌کنند که تا چه اندازه امکان رشد در سازمان برای حسابداران آن وجود دارد. در واقع، این افراد امید کمی به ارتقای سمت دارند، چرا که معمولا تعداد حسابداران در چارت سازمان‌ها زیاد است ولی مدیران حسابداری و یا مالی محدود به یک نفر می‌شوند.
ساعات کار طولانی
شغل حسابداری بسیار زمان‌بر و پر زحمت است و از جمله مشاغلی است که بیشترین میزان اضافه کاری را دارد. ساعت‌ها نشستن پشت میز و بی‌حرکت بودن می‌تواند آسیب‌هایی را به ستون فقرات، کمر و گردن فرد وارد کند. همچنین ساعت‌ها کار با رایانه و انجام عملیات محاسباتی، باعث ضعیفی چشمان و خستگی مفرط می شود.
نامتناسب بودن حجم کار و زمان پیش‌بینی شده برای انجام آن (به ویژه در فصل ارائه گزارش‌های مالیاتی)
ارائه اظهارنامه مالیاتی از مهم‌ترین وظایف هر حسابدار است. وجود محدودیت زمانی برای ارائه اظهارنامه مالیاتی باعث به وجود آمدن استرس‌های شدید برای حسابداران است، چرا که صورت‌های مالی باید عاری از هر مشکل و به موقع آماده شوند تا به شرکت یا کسب و کار آسیبی وارد نکنند.
بی خبری حسابدارن شاغل در موسسات از استراتژی‌های مدیران
عدم آگاهی لازم حسابداران از استراتژی‌های مالی سازمان و مواجه دفعی با رویدادهای مالی می‌تواند برای حسابداران استرس زا باشد.
پشتیبانی ناکافی مدیران موسسه از انجام وظایف شغلی حسابداران
حسابداران وظایف متعدد و حساسی بر عهده دارند. عدم درک این ارزش توسط مدیران، و عدم حمایت و پشتیبانی از آنان می‌تواند انگیزه نیروهای حسابداری را به طور چشمگیری کاهش دهد.
وجود استانداردهای خشک و سختگیرانه
رعایت استانداردهای مختلف حسابداری در صورت‌های مالی فراخور دقت و تجربه فراوان است. رخ دادن هر خطایی می‌تواند جرائم نقدی و غیرنقدی را از سوی کارفرما و دولت به دنبال داشته باشد.
ابهام و تعارض در انتظارات و وظائف شغلی
یک شخص حسابدار باید فرد منظم، با دقت، و علاقه‌مند به اندوختن تجربه باشد. حسابداران می‌توانند تنها با داشتن سابقه کار زیاد دستمزد قابل توجهی بگیرند. با این حال، برخی از کارفرمایان از پرداخت این مزایا امتناع کرده و به دنبال فردی با تجربه بالا و دستمزد پایین هستند.
ناامنی شغلی
نداشتن حقوق مناسب و بیمه در مشاغل از جمله برای حسابداران تازه کار بسیار استرس زاست. با وجود این که بیمه در دستور قوانین وزارت کار است، تعدادی از کارفرمایان از ارائه کم‌ترین حق و حقوق به حسابداران، به ویژه حسابداران تازه کار امتناع می‌کنند.
نیاز مستمر به یادگیری و ارتقای دانش و مهارت‌ها
تعریف حسابداری به زبان ساده آن را به عنوان یک حرفه‌ای تعریف می‌کند که همواره نیازمند مطالعه و کسب دانش است. در واقع حسابداران باید نسبت به وجود قوانین مالیاتی جدید و الزامات قانونی متعدد که هر ساله دولت برای وضع صورت‌ها و گزارش‌های مالی تدوین می‌کند آگاه و مسلط باشند.
ضعف در این موضوع نمره منفی زیادی از جانب کارفرمایان به همراه دارد. همچنین ضعف و یا عدم تسلط در نرم افزارهای تخصصی تحلیل مالی، تطبیق، آماده‌سازی مالیاتی و طراحی منابع مالی، باعث ضعف درونی حسابداران می‌شود.
چگونه استرس‌های حسابداری را کاهش دهیم؟
برای کاهش استرس‌های شغل حسابداری راه حل‌های ساده اما کاربردی مختلفی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها، آرامش محیط کاری و کیفیت کار را نیز افزایش داد:
- مدیریت زمان
- توسعه مهارت های شخصی
- تمرین های تنفسی و آرامش
- تعامل با همکاران
- تغذیه و ورزش مناسب
- تعامل با مشتریان
- استفاده از خدمات روانشناختی
- ایجاد فضای کاری مناسب
- تعطیلات و تعطیلات فردی
- حقوق و دستمزد مناسب
- گسترش فرصت های شغلی
- انعطاف پذیری در شغل
جمع بندی
استرس و خستگی در شغل حسابداری بالا است که می‌تواند سلامت جسمانی و روحی را به خطر بیاندازد. در هر شغلی می‌توان با برنامه‌ریزی کامل و مناسب جهت انجام امور میزان استرس کار را کاهش داد.
هر شغلی دارای مشکلات و نکات مثبت و منفی می باشد که هر فردی هنگام انتخاب شغل مورد نظر خود باید به شخصیت و خصوصیات اخلاقی خود آگاه بوده و شغلی سازگار با کارفرمایی مناسب را انتخاب نماید.
