آغاز سال نو میلادی معمولاً با تعیین اهداف جدید و انگیزهای تازه برای برخی همراه است. بسیاری از افراد در این زمان به بازنگری عادات خود میپردازند تا به سمت آیندهای بهتر حرکت کنند. یکی از رفتارهایی که باید با دقت زیر نظر داشت، میزان استفاده از شبکههای اجتماعی است. طبق مطالعهای از مرکز آمار کانادا با عنوان «ارزیابی کاناداییها از شبکههای اجتماعی در زندگیشان»، کاربران شبکههای اجتماعی در بازه سنی 15 تا 64 سال اشاره کردهاند که کاهش استفاده از این ابزارها میتواند تأثیرات مثبتی در زندگی آنها داشته باشد. بر اساس این تحقیق:
- 19% کاهش خواب کافی را به استفاده از شبکههای اجتماعی نسبت دادهاند.
- 22% کمتر به فعالیتهای بدنی میپردازند.
- 18% مشکلاتی در تمرکز بر وظایف و فعالیتها گزارش کردهاند.
- 12% تا 14% احساس حسادت، اضطراب یا افسردگی داشتهاند.
علاوه بر این، استفاده بیش از حد از شبکههای اجتماعی میتواند بهرهوری افراد را در محیط کار کاهش دهد.
تمرین ذهنآگاهی و کاهش اثرات منفی شبکههای اجتماعی
تحقیقی که اخیراً منتشر شد، نشان داد که ذهنآگاهی میتواند تأثیرات منفی استفاده بیش از حد از شبکههای اجتماعی را کاهش دهد. با استفاده از پلتفرم MindWellU میتوان دید که آیا تمرینهای ذهنآگاهی میتواند به افراد کمک کند خودکنترلی بیشتری داشته باشند و بهتر بتوانند توجه و رفتار خود را مدیریت کنند.
در این پژوهش، 227 نفر که در چالش 30 روزه ذهنآگاهی شرکت کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. این افراد در طول دوره، تکنیکهایی مانند آگاهی از تنفس و توجه به حواس پنجگانه را تمرین کردند. نتایج نشان داد که در روزهایی که شرکتکنندگان بیشتر به تمرین ذهنآگاهی پرداخته بودند، تأثیرات منفی استفاده بیش از حد از شبکههای اجتماعی بر کاهش بهرهوری کاری آنها کمتر بود.
توجه به دنیای درونی
برای استفاده عملی از این تحقیق، شاید پرسیدن این سؤال از خودتان مفید باشد: آیا فعالیتهایی که انجام میدهید انرژی شما را تحلیل میبرند یا شما را شارژ میکنند؟ برای مثال، آیا بعد از گذراندن زمان در اینستاگرام احساس خوبی دارید یا خیر؟
توجه به حالت روحی خود قبل از شروع به استفاده از شبکههای اجتماعی نیز میتواند ارزشمند باشد. آیا احساس تنهایی، بیقراری یا کسالت باعث میشود که به سراغ این ابزارها بروید؟ ارتباط با خود و توجه به دنیای درونیتان میتواند مهارتی ارزشمند باشد که به شما در مدیریت افکار و احساسات کمک میکند.
آیا واقعاً نیاز داریم بهتر شویم؟
پما چودرون، نویسنده و استاد بودیسم تبتی، میگوید:
ما همین حالا هم هر آنچه نیاز داریم را در اختیار داریم. نیازی به بهبود خود نداریم. همه آنچه به خود تحمیل میکنیم، مثل ترسها و امیدها، هویتهایی که به آنها میچسبیم، و حسادتها و اعتیادهای مختلف، مانند ابرهایی هستند که موقتاً خورشید را میپوشانند. اما همیشه گرما و درخشش درون ما حضور دارد. این همان چیزی است که واقعاً هستیم.
کاهش استفاده از شبکههای اجتماعی و جایگزین کردن آن با تمرینهای ذهنآگاهی میتواند علاوه بر حمایت از سلامت و عملکرد کاری، شما را به دنیای درونیتان نزدیکتر کند. این مسیر ممکن است منجر به کشف زیبایی و درخششی شود که همواره در وجود شما بوده است.